کد مطلب:41372 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:36

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

در مورد حديث ثقلين توضيح دهيد.

حديث ثقلين، حديثي است كه به گونههاي محتلفي در آن، پيامبر گرامي اسلاماهلبيت خود را همتا و همسنگ قرآن كريم معرفي كرده و با تأكيد تمام، امّت رابه چنگ زدن به ايشان سفارش فرموده.

اين حديث به طور بسيار گستردهاي از حضرتش: در منابع و كتابهاي معروف شيعه و اهلسنّت نقل شده، به طوري كه ترديدي در صدور اين حديث از پيامبر اكرمباقي نميماند و مورد اتفاق همه راويان و محدّثان جهان اسلام ميباشد. بر پايه بررسيهاي انجام شده، اين حديث را سي و سه نفر از اصحاب رسول خدا6 نقل كردهاند. كه اسامي همه آنها ضبط است و اين همه، غير از احاديثي است كه امام عليو ساير اهلبيت: آن را در دورانهاي مختلف، از رسول خدا نقل كردهاند.

تحقيق در زمينه تاريخ صدور و مناسبتي كه پيامبر6 اين حديث را بيان فرمودهاند، نشان ميدهد كه حضرت نه تنها يك بار، بلكه در موارد متعدّدي، بر اين مسئله مهم سياسي ـ اجتماعي اسلام كه سرنوشت جامعه اسلامي در تمامي دورانها، بدان مربوط ميشده، تأكيد فرموده است، كه از موارد آن در حجة الوداع در روز عرفه و در مسجد حنيف و همچنين درحجةالوداع در غير خم و بالاخره در لحظات پاياني عمر شريفشان در حالي كه اتاق حضرت آكنده از جمعيت بود، به بيان اين حديث شريف، اهتمام ورزيدند.(رجوع كنيد به: اهلبيت در قرآن و حديث، محمد محمدي ري شهري، ترجمه حميد رضا شيخي و حميد رضا آژير، ج 1، ص 176، دارالحديث.)

در اين جا، فقط به نقل يك روايت از منابع اهلسنّت در اين زمينه ميپردازيم: حضرت فرمودهاند:

اني قد تركت فيكم ثقلين، آحدهما اكبر الآخر: كتاب اللّه عزوجل حبل ممدود من السمأ الي الارض، و عترتي اهل بيتي، ألا انهما لن يفترقا حتّي يردا عَلَيَّ الحوض; من در ميان شما دو چيز گرانمايه و پر ارزش، به يادگار مينهم كه يكي از آن دو بزرگتر از ديگري است: كتاب خداوند ـ عزوجل ـ كه ريسماني كشيده شده از آسمان به زمين است و عترت خود كه همان اهلبيت من ميباشند. آگاه باشيد كه اين دو هرگز از هم جدايي نپذيرند تا كنار حوض كوثر بر من وارد شوند.(مسند احمد ابن حنبل، احمد بن حنبل، ج 4، ص 54، ح 1121، دارالفكر / رجوع كنيد به اهلبيت در قرآن و حديث، همان، ص 160ـ175.)

چند نكته مهم از مجموع احاديث ثقلين استفاده ميشود:

1. قرآن و عترت، عصارة نبوت و تداوم بخش رسالت هستند كه هدايت بشر را تا قيامت تضمين ميكنند و عدم حضور اين دو وزنهي متحد در جامعه اسلامي، مايه گسستن رشته نبوت و دائمي نبودن رسالت است.

2. عدم جدايي ثقلين، به معناي عدم انفكاك امامت و وحي قرآني از يكديگر است; امامان: مبيّن و مفسّر قرآن كريم و شارح جزئيات و تفاصيل و نحوه اجراي كليات آن هستند.

3. بر اساس حديث شريف ثقلين، تمسك به هر يك از قرآن و عترت، بدون تمسك به ديگري، نه تنها مايه هدايت بشر نيست بلكه ضلالت و گمراهي به دنبال دارد; در مدار تبيين دين كامل هر دو بايد با هم باشند.

4. از جداييناپذير بودن ثقلين، بقاي امام معصوم تا قيامت، عصمت اهلبيت و امام: و علم امام به معارف و حقايق قرآني، مصونيت قرآن از گزند تحريف، استفاده ميشود.(رجوع كنيد به: تفسير تنسيم، آيت اللّه جوادي آملي، ج 1، ص 149، مركز نشر اسرأ / پيام قرآن، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 9، ص 62ـ79، انتشارات نسل جوان.)